Chàm cơ địa: Những điều cần lưu tâm

Chàm cơ địa (chàm thể tạng) là bệnh về da phổ biến. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, liên quan đến di truyền hay các tác động của yếu tố môi trường: bụi, ô nhiễm, hóa chất,…. Bệnh khiến da tổn thương dai dẳng gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, giảm sự tự tin, gây trầm cảm, mất ngủ và ảnh hưởng đến cuộc sống.

Chàm cơ địa là gì?

Chàm cơ địa hay còn gọi là chàm thể tạng, chàm sữa / lác sữa ở trẻ sơ sinh. Bệnh có dấu hiệu nhận biết: các mảng da viêm đỏ, bong vảy/ da viêm đỏ rỉ dịch, ngứa dữ dội. Nếu dùng ta gãi để giảm ngứa thì sẽ khiến da thêm chấn thương, gây trầy xước, nhiễm trùng da. Chàm cơ địa là bệnh mạn tính, rất dễ tái phát.

Bệnh chàm cơ địa là một dạng bệnh đặc biệt của bệnh chàm, có nhiều loại viêm da có đặc điểm khá giống nhau như:

• Chàm cơ địa ở tay: Chỉ xuất hiện tổn thương vùng tay, khi tay tiếp xúc thường xuyên với các hóa chất gây nên kích ứng.
• Viêm da tiếp xúc- do dị ứng / kích ứng: Là tình trạng da bị tổn thương vì tiếp xúc với một số hóa chất.
• Bệnh tổ đỉa: chàm cơ địa với nhiều mụn nước, chỉ phát triển ở ngón tay/ lòng bàn tay / lòng bàn chân, gây ra ngứa nhiều.
• Viêm da thần kinh: đặc trưng vì các mảng da dày lên do bị cọ xát hay do gãi nhiều lần.
• Viêm da ứ nước: một loại kích ứng da ở người có hệ tuần hoàn kém, chủ yếu xuất hiện ở vùng cẳng chân.
• Nứt nẻ da chân, da tay: là một dạng bệnh mãn tính của bệnh chàm, da phản ứng bằng cách sản xuất sừng quá mức gây ra những đường nứt da, đau nhiều, chảy máu.

Viêt Nam, chàm cơ địa chiếm khoảng 5% dân số. Bệnh chàm cơ địa thường gặp ở những tháng đầu của trẻ sơ sinh và sẽ nặng nếu trẻ có gen di truyền đồng , sau đó giảm dần khi trẻ lên 2-3 tuổi. Thống kê cho thấy, trên 60% bệnh nhân viêm da cơ địa khi sinh con, con cũng sẽ có nguy cơ cao bị bệnh này.

Nếu cả bố và mẹ đều bị viêm da cơ địa thì khi sinh ra có đến 80% nguy cơ trẻ bị bệnh. Với một số trường hợp bệnh chàm cơ địa đi kèm với dị ứng thực phẩm, hen suyễn, viêm mũi dị ứng sẽ tạo thành một phức hợp bệnh cơ địa dị ứng.

Triệu chứng chàm cơ địa

Bệnh chàm cơ địa có triệu chứng điển hình là da viêm đỏ, chảy dịch, tróc vảy, nứt nẻ, dày sừng, ngứa râm ran hay bị ngứa dữ dội. Tuy nhiên, tùy thuộc vào độ tuổi và giai đoạn bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau.

Triệu chứng chàm cơ địa ở trẻ sơ sinh và nhũ nhi

Bệnh chàm cơ địa khởi phát ở trẻ từ 0- 1 tuổi chiếm đến 60% và khởi phát chủ yếu nhiều nhất khi được 2- 3 tháng tuổi. Trẻ sơ sinh bị chàm cơ địa sẽ có những triệu chứng sau:

• Vùng ban đỏ xuất hiện nhiều mụn nước nhỏ.
• Da ban đỏ, tróc vảy ở quanh miệng, 2 bên má, trán, thân mình, các kẽ da (nếp da), cổ và bẹn.
• Các mụn nước nhỏ khi bị vỡ ra chảy dịch gây ra viêm trợt.
• Vết loét khô, đóng vảy, có thể bị nhiễm khuẩn thứ phát.
• Ngứa nhiều khiến trẻ quấy khóc, mất ngủ, bỏ ăn
• Có thể đi kèm triệu chứng tiêu chảy, viêm tai giữa.

Triệu chứng chàm cơ địa ở trẻ em

Trẻ em từ 2 đền 12 tuổi khi bị  chàm cơ địa thường đi kèm với tình trạng viêm kết mạc dị ứng, đục thủy tinh thể. Những triệu chứng chàm cơ địa ở trẻ em gồm:

• • Da ngứa ngáy, nứt nẻ, khô ráp,…;
  • Tổn thương da thường xuất hiện với các vùng sau đầu gối, trên đầu gối, các nếp da (kẽ da), khuỷu tay…;
  • Xuất hiện mảng lichen hóa dạng đĩa. Ban đầu, bệnh có biểu hiện ở mặt duỗi, cùi tay, đầu gối, sau lan đến các nếp gấp, ngoài ra có thể gây sẩn ngứa, da khô,…

Triệu chứng ở người trưởng thành

Người trưởng thành, chàm cơ địa ít có triệu chứng rõ ràng như trẻ em vì người lớn có nhiều kháng thể, sức đề kháng cao hơn so với trẻ em. Bệnh rất ít biểu hiện ra da hoặc chỉ có thể là bị da khô sần sùi kéo dài (bệnh mạn tính); đi kèm biểu hiện là viêm mũi dị ứng / dị ứng thực phẩm hay bệnh hen suyễn. Triệu chứng trên da có sự khác biệt hoàn toàn so với trẻ em.

Các triệu chứng chàm cơ địa ở người lớn trong giai đoạn cấp tính gồm:

• Trên bề mặt da nhiều vết ban đỏ, có mụn nước nhỏ, nông.
• Khi mụn nước vỡ chảy dịch gây ra phù nề, vảy tiết.
• Vùng da bị tổn thương bị ngứa, nóng rát, sưng đau.
• Da bị tổn thương có thể gây bội nhiễm, mụn mủ, sưng nóng, loét…

Chàm cơ địa ở giai đoạn mãn tính gây ra các triệu chứng sau:

• Thâm sạm, dày sừng, nứt nẻ tại vùng da bị tổn thương.
• Ngứa ngáy từ âm ỉ cho đến dữ dội.

Nguyên nhân gây chàm cơ địa

Bệnh chàm cơ địa có thể xuất hiện do bởi những một số nguyên nhân sau:

• Chàm cơ địa xuất hiện ở những người thường xuyên bị dị ứng
• Một số tác nhân liên quan đến bệnh chàm cơ địa như: dị ứng thời tiết, xà phòng, chất tẩy rửa,…;
• Dị ứng thực phẩm được xem là nguyên nhân chính gây nên bệnh chàm cơ địa ở trẻ nhỏ
• Nhiễm trùng cấp tính khiến hệ miễn dịch suy giảm, làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh chàm cơ địa
• Rối loạn nội tiết khi mang thai và thời kì kinh nguyệt.
• Stress, căng thẳng kéo dài.