Đăng ngày 06/10/23
Trẻ bị viêm da cơ địa: Điều trị thế nào cho hiệu quả
Trẻ bị viêm da cơ địa (tên gọi khác bệnh chàm thể tạng, eczema) là bệnh về da phổ biến nhất ở trẻ em, mang tới rất nhiều khó chịu cho trẻ. Nếu việc chăm sóc da đúng cách sẽ giúp làm giảm bớt khó chịu ở trẻ và phòng tránh hiệu quả những biến chứng của bệnh.
Biến chứng trẻ bị viêm da cơ địa
Trẻ bị viêm da cơ địa chủ yếu liên quan đến yếu tố di truyền và dị ứng. Trẻ thường có nguy cơ cao mắc bệnh này khi trong gia đình hay bản thân trẻ mắc các bệnh dị ứng khác như: hen phế quản hoặc viêm mũi dị ứng. Hơn 50% bệnh nhân có thể ổn định bệnh khi ở tuổi thiếu niên, nhưng cũng có một số trường hợp bệnh kéo dài trong nhiều năm cho khi tuổi trưởng thành.
Trẻ bị viêm da cơ địa thường có biểu hiện: da khô, phát ban đỏ khu vực da trên mặt/ da đầu, cánh tay, chân hoặc là vùng ở sau tai. Với trẻ mới biết đi và trẻ lớn, vết ban thường xuất hiện ở những vùng da quanh đầu gối/ cổ tay/ khuỷu tay và ở vùng mắt cá chân. Với một số trường hợp đặc biệt, ban có thể xuất hiện ở toàn bộ cơ thể của trẻ nhỏ. các vết ban thường rất ngứa, thậm chí khiến trẻ mất ngủ, quấy khóc vào ban đêm.
Một số yếu tố khác có thể làm cho bệnh viêm da cơ địa ở trẻ em trở nên nặng hơn như:
- Nóng: sử dụng quần áo dày, chất vải nóng, tắm nước quá nóng, dùng nhiều lò sưởi,…
- Khô: dùng xà phòng, điều hòa, thời tiết khô/ nóng…
- Ngứa: Nhãn mác trên quần áo không cắt, lông động vật, cỏ, cát, bụi,…
- Bị nhiễm virus hay một số bệnh nhiễm khuẩn.
- Yếu tố khác: hóa chất, môi trường, yếu tố gây dị ứng,…
Chăm sóc trẻ bị viêm da cơ địa
Mục đích của việc chăm sóc da cơ địa đúng cách
- Cải thiện các triệu chứng bệnh: giảm ngứa, giảm viêm.
- Dưỡng ẩm cho da, cung cấp đủ nước cho da.
- Bảo vệ da.
- Phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng.
Kiểm soát ngứa cho trẻ
Ngứa sẽ làm cho trẻ khó chịu và gãi nhiều, khiến cho trẻ bị viêm da cơ địa trở nên nặng hơn, thậm chí gây ra nhiễm trùng. Để giảm tình trạng ngứa cho trẻ có thể áp dụng một số cách sau:
- Sử dụng băng ướt/ đắp ẩm cho vùng da tổn thương.
- Vệ sinh sạch sẽ bàn tay của trẻ, không để móng tay trẻ dài hay dùng tay gãi nhiều.
- Đánh lạc hướng sự tập trung chú ý của trẻ khi trẻ đang bị ngứa và gãi nhiều, như chơi trò chơi, xem TV,…
- Sử dụng thuốc cho trẻ theo sự chỉ định của bác sĩ.
Phương pháp băng ướt (hoặc đắp ẩm) được áp dụng nếu trẻ bị viêm da cơ địa ở trẻ không được kiểm soát trong vòng 24 – 48 giờ sau khi bắt đầu điều trị bằng cortisone. Chỉ cần từ ba đến năm ngày dùng băng ướt (hoặc đắp ẩm) thường đã thấy rõ hiệu quả. Có thể pha thêm dung dịch làm tăng cường độ ẩm cho da theo chỉ định của bác sĩ để tăng hiệu quả cao hơn. Các bước cụ thể tiến hành như sau:
- Bước 1: Làm ướt khăn / băng với nước ấm có pha sẵn dung dịch làm ẩm cho da.
- Bước 2: Bôi cortisone hoặc các loại thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ vào vùng da khô/ sẩn đỏ.
- Bước 3: dùng kem dưỡng ẩm bôi toàn thân.
- Bước 4: Tùy vào vị trí tổn thương da mà sử dụng băng ướt hay là đắp ẩm:
- Vùng mặt: làm ướt khăn mềm bằng nước mát, sau đó áp vào vùng bị da khô, sẩn đỏ khoảng thời gian 5 – 10 phút.
- Vùng đầu: Làm ướt một chiếc khăn tam giác / một chiếc mũ cottong mềm bằng nước mát, rồi trùm kín lên đầu trẻ trong 5 – 10 phút.
- Tay, chân: băng dạng ống mềm (giống một chiếc tất hở hai đầu) hoặc khăn mềm được làm ướt bằng nước mát, đeo (quấn) vào khu vực da đang bị khô, sẩn đỏ ở tay, chân. Tiếp theo đeo một lớp băng dạng ống khô (hoặc quấn khăn khô) bên ngoài. Khi băng /khăn khô thì sẽ tiến hành tháo ra, bôi lại kem dưỡng ẩm, mặc quần áo bình thường lại cho trẻ.
- Lưng, ngực, bụng: Dùng một chiếc áo cottong mềm được làm ướt bằng nước mát sau đó mặc lên người cho trẻ, mặc một chiếc áo khô phía bên ngoài, cho đến khi áo khô thì cởi ra, dùng kem dưỡng ẩm bôi toàn thân và mặc đồ bình thường lại cho trẻ.
Dưỡng ẩm cho trẻ bị viêm da cơ địa
Thường xuyên sử dụng kem dưỡng ẩm không gây kích ứng da khi trẻ xuất hiện dấu hiệu của bệnh, thậm chí khi cả khi bệnh đã hết. Bôi toàn thân kem dưỡng chứ không chỉ riêng mỗi vùng da tổn thương.
Trường hợp bác sĩ có chỉ định bôi thuốc thì bôi thuốc trước rồi mới thoa một lớp kem dưỡng ẩm phủ lên trên. Số lần sử dụng kem dưỡng ẩm sẽ tùy thuộc mức độ nặng của bệnh và nên bôi kem sau sau khi tắm, băng ướt,…. Khi lấy kem để bôi lên da cần chú ý sử dụng một dụng cụ sạch lấy ra một lượng vừa đủ để bôi, tránh dùng tay làm bẩn lượng kem còn lại chưa dùng đến.
Cách tắm khi trẻ bị viêm da cơ địa
Dùng nước quá nóng sẽ làm cho da trẻ bị khô và ngứa nhiều hơn, vì vậy không nên tắm cho trẻ với nước quá nóng, chỉ nên dùng nước ấm (không quá 30 độ C hoặc mát hơn, phụ thuộc thời tiết lúc tắm). Khi tắm cho trẻ bị viêm da cơ địa nên sử dụng sữa tắm thay thế cho xà phòng (bởi xà phòng sẽ khiến cho da khô hơn). Nên cho trẻ ngâm mình trong chậu / bồn tắm có pha sữa tắm trong khoảng thời gian 15 – 30 phút để tăng cường cung cấp ẩm cho da. Thời điểm thích hợp tắm cho trẻ là 2 giờ trước khi ngủ sẽ giúp trẻ ngủ ngon hơn.
Nếu như trẻ có chỉ định và sự hướng dẫn riêng của bác sĩ chuyên khoa thì bố mẹ cần tuân thủ thực hiện.
Những lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm da cơ địa
- Nếu trẻ bị viêm da cơ địa quanh miệng có liên quan đến thức ăn hoặc nước bọt thì cần được vệ sinh sạch bằng khăn mềm, sạch, mềm vùng da quanh miệng, tiếp đó sẽ bôi một lớp kem dưỡng ẩm.
- Quần áo mặc hàng ngày cho trẻ nên lựa chọn chất liệu cottong mềm mại, loại bỏ tất cả nhãn mác để tránh cọ xát vào da mỏng manh của trẻ.
- Chăn sử dụng cho trẻ nên chọn một tấm chăn bông hoặc cottong nhằm tránh làm cho da trẻ bị bí hoặc quá nóng.
- Tránh/ hạn chế tối đa các chất dễ gây kích ứng cho da như: chất tẩy rửa, xà phòng,… và những yếu tố khiến cho bệnh của trẻ nặng lên.
- Trẻ bị viêm da cơ địa tốt nhất là được sống trong môi trường thoáng mát cả ngày lẫn đêm (hạn chế dùng lò sưởi, quạt sưởi,…).
- Trẻ cần đi khám ngay nếu không cải thiện sau 2 ngày điều trị hoặc có biểu hiện da bị nhiễm trùng (vùng da tổn thương nứt, chảy nước,…)